Marsz ten organizowaliśmy wspólnie z ZSP Nr7 w Wałbrzychu oraz Parafią Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Wałbrzychu przy ul. Wyszyńskiego. Wzięliśmy udział w Marszu, którego przesłaniem jest okazanie szacunku i pamięci naszym Rodakom, którzy zostali siłą wyrwani ze swoich rodzinnych domów na Kresach Wschodnich i deportowani bydlęcymi wagonami w głąb lasów Syberii i stepów Kazachstanu. Nasze wałbrzyskie Koło Związku Sybiraków od początku swojego istnienia w 1989roku jako najważniejsze swoje zadanie ma utrwalanie pamięci o tej strasznej tragedii, która dotknęła ponad milion naszych Rodaków a szczególnie tych, którzy zakończyli swoje życie na terenach Związku Sowieckiego z powodu głodu, chorób i ciężkiej pracy. Jednym z takich elementów jest Marsz ulicami miasta, który po raz pierwszy odbył się we wrześniu 2023r.
Marsz jak ostatnio rozpoczął się w Parku Sybiraków na Piaskowej Górze pod monumentem poświęconym bezimiennym ofiarom stalinowskich represji. Należy dodać, że dzisiejszy Marsz odbywał się pod Patronatem Honorowym Prezydenta Miasta dr Roman Szełemej i pod Patronatem Honorowym Zarządu Głównego Związku Sybiraków. Konferansjerem uroczystości był znany wałbrzyszanom Pan Robert Delegiewicz. Na pomniku wokół którego się gromadziliśmy jest wykute motto „Zło dobrem zwyciężaj”.
Właśnie kierowani dobrem wyruszyliśmy w Marszu, by oddać hołd wszystkim ofiarom stalinowskich represji jak również by biało-czerwonymi flagami zamanifestować naszą wolę do życia w wolnej i niepodległej Polsce. Wysłuchaliśmy na początek wiersza Mariana Jonkajtysa „Poległym i pomordowanym na Wschodzie” by wprowadzić wszystkich w klimat uroczystości.
Ksiądz Dziekan Witold Baczyński poproszony został o odmówienie modlitwy za ofiary Sybiru. Następnie główne zaproszone delegacje wraz organizatorami złożyły zapalone znicze pod wspomnianym monumentem i chwilą zadumy oddano hołd ofiarom. Wkrótce po tym uformowany został Marsz Pamięci Sybiru na czele ze Sztandarem Miasta Wałbrzycha, Sztandarem Sybiraków i Sztandarami ponad 20 Szkół. Marsz ulicami miasta po 15 min. dotarł do drugiego monumentu sybirackiego znajdującego się obok kościoła na ul. Wyszyńskiego.
Ostatnie zdjęcia to listy gratulacyjne. Pierwszy od Ministra Szefa Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Lecha Parella a drugi od Posła RP Roberta Jagły.
Na tegoroczny Marsz przybyło wielu z zaproszonych, znakomitych osobistości a wśród nich:
- Minister Szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Lech Parell, którego reprezentował Dyrektor Departamentu Uroczystości płk Artur Frączek,
- dr Sylwia Bielawska - Twoja Posłanka, którą reprezentowała dyr. Biura Monika Broczek
- Poseł Robert Jagła Posłem, którego reprezentowała dyr. Biura Maja Szczepaniak,
- Wojewoda Dolnośląska Anna Żabska
- Anna Elżbieciak - Stec - Wiceprezydent Wałbrzycha,
- Kacper Nogajczyk - Wiceprezydent Wałbrzycha,
- Leonard Górski - Starosta Powiatu Wałbrzyskiego,
- Radna Powiatu Wałbrzyskiego Ewa Dorosz,
- Przewodniczący Rady Miejskiej w Wałbrzychu Krzysztof Kalinowski,
- Radna Miasta Wałbrzycha Małgorzata Wiłkomirska,
- Burmistrz Miasta Mieroszowa Andrzej Lipiński,
- Prezes Zamku Książ Dorota Karolewska,
- były senator i Prezydent Wałbrzycha Henryk Gołębiewski,
- były Prezydent Wałbrzycha Zygmunt Nowaczyk,
- Dyrektor Delegatury Kuratorium Oświaty w Wałbrzychu Małgorzatę Sandecką, którą reprezentował starszy wizytator Mariusz Kałwak,
- dyrektorzy i nauczyciele wałbrzyskich i powiatowych Szkół ( łącznie 22 delegacje) oraz delegacje placówek oświatowych Miasta Wałbrzycha,
- dziennikarze wałbrzyskich mediów oraz Sybiracy:
- Wiceprezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków w Warszawie Adam Mitelsztet,
- Honorowa Prezes Zarządu Koła ZS w Wałbrzychu Joanna Baniukiewicz,
- Członek Zarządu Oddziału ZS w Wałbrzchu Raisa Podhorodecka oraz
- Sekretarz Zarządu Koła ZS w Wałbrzychu Weronika Wadycka.
Organizatorów Marszu reprezentowali:
- Dyrektor ZSP Nr 7 w Wałbrzychu mgr Ewa Gratzke,
- ks. dziekan dziekanatu Wałbrzych Północ Witold Baczyński w imieniu chorego ks. Kapelana Sybiraków ks. Władysława Terpiłowskiego
- Prezes Zarządu Koła ZS w Wałbrzychu Wacław Kwieciński.
Po odśpiewaniu Hymnu Państwowego w krótkich przemówieniach wystąpili: Dyr. Departamentu Uroczystości przy UdsKiOR płk Artur Fraczek, Wojewoda Dolnośląska Anna Żabska, I Wiceprezydent Wałbrzycha Anna Elżbieciak-Stec, Starosta Powiatu Wałbrzyskiego Leonard Górski i Prezes Zarządu Koła ZS w Wałbrzychu Wacław Kwieciński.
Dalej nastąpiło wręczenie odznaczeń państwowych i sybirackich osobom zasłużonym.
Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Pan Minister Lech Parell, nadał medale „Pro Bono Poloniae” osobom wyróżniającym się w upowszechnianiu wiedzy o historii walk niepodległościowych, krzewieniu postaw patriotycznych w polskim społeczeństwie oraz poza granicami Kraju, oraz medale „Pro Patria” w uznaniu szczególnych zasług w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Ojczyzny.
MEDAL „PRO BONO POLONIAE” otrzymali:
1. Pani Raisa Podhorodecka
2. Pan Zygmunt Zelek
MEDAL „PRO PATRIA” otrzymali:
1. Pani Genowefa Kowalska
2. Pan Dariusz Szewczyk
3. Pani Maria Wasilewska
Aktu dekoracji Medalami „Pro Bono Poloniae” oraz „Pro Patria” dokonał pułkownik Artur Frączek, Dyrektor Departamentu Uroczystości w Urzędzie do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Prezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków Pan Kordian Borejko, nadał „Złotą Odznakę za Zasługi dla Związku Sybiraków” osobom, które w szczególnym stopniu przyczyniły się do funkcjonowania Związku i jego wizerunku w skali kraju oraz „Odznakę Honorową Sybiraka” osobom, które swą działalnością na rzecz Związku realizowały cele statutowe Związku Sybiraków.
Złotą Odznakę za Zasługi dla Związku Sybiraków” otrzymała: Pani Zofia Pawłowska.
„Odznakę Honorową Sybiraka” otrzymali:
1. Pan Robert Radczak
2. Pani Weronika Wadycka
Aktu dekoracji „Złotą Odznaką za Zasługi dla Związku Sybiraków” oraz „Odznaką Honorową Sybiraka” dokonał Adam Mitelsztet Wiceprezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków oraz Wacław Kwieciński Sekretarz Zarządu Oddziału Związku Sybiraków w Wałbrzychu.
Po tej części uczniowie IV Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Integracyjnymi i Sportowymi w Wałbrzychu odczytali Sybiracki Apel Pamięci autorstwa Wacław Kwiecińskiego a następnie uczniowie Zespołu Szkolno-Przedszkolnego Nr 7 w Wałbrzychu zaprezentują część poetycką, upamiętniającą Sybiraków. Po Hymnie Sybiraków wszyscy zaproszeni na dzisiejsze uroczystości zostali poproszeni o złożenie wieńców i zapalenie zniczy. Po zakończeniu tej części poproszono uczestników do kościoła na Mszę Świętą w intencji ofiar Sybiru. Eucharystię odprawił ks. dziekan Witold Baczyński w imieniu chorego ks. Kapelana Władysława Terpiłowskiego. Po Mszy Świętej Prezes Koła podziękował serdecznie księżom, przybyłym gościom, Sybirakom, pocztom sztandarowym i szkolnej młodzieży za uczestnictwo w tym patriotyczno-religijnym wydarzeniu i zaprosił gości na kawę i ciasto do salki katechetycznej.
W imieniu organizatorów raz jeszcze serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom III Wałbrzyskiego Marszu Pamięci Sybiru i zapraszamy za rok.
Pięknie dziękujemy za pamięć i serdeczne słowa.
Tekst i zdjęcia: Wacław Kwieciński
