Piątek, 19 grudnia
Imieniny: Dariusza, Gabrieli
Czytających: 8589
Zalogowanych: 0
Niezalogowany
Rejestracja | Zaloguj

Wałbrzych: Liczba "Zasłużonych dla Miasta Wałbrzycha" nie zwiększyła się

Piątek, 19 grudnia 2025, 10:34
Autor: opr. PAW
Wałbrzych: Liczba "Zasłużonych dla Miasta Wałbrzycha" nie zwiększyła się
Fot. red
Klub radnych Prawa i Sprawiedliwości w Radzie Miejskiej Wałbrzycha złożył dwa projekty uchwał w sprawie nadania tytułu "Zasłużony dla Miasta Wałbrzycha" dla byłych działaczy Solidarności Mieczysława Tarnowskiego i Józefa Zalasa. Na razie jednak tych tytułów tym opozycjonistom nie przyznano.

Projekty uchwał zostały wprowadzone do porządku obrad, ale radni nad nimi nie głosowali, bowiem jak poinformował Krzysztof Kalinowski, Przewodniczący Rady Miasta:

- Tryb przyznawania tytułu "Zasłużony dla Miasta Wałbrzycha" określa odrębna uchwała - mówi Przewodniczący Kalinowski. - Z wnioskiem o nadanie takiego tytułu może wystąpić Prezydent Miasta Wałbrzycha, stałe komisje Rady Miejskiej Wałbrzycha, osoby prawne lub organizacje prawne i polityczne. Tymczasem tutaj mamy do czynienia z uchwałami złożonymi przez klub radnych. Ta uchwała i ten katalog tego nie przewiduje i dlatego taka uchwała powinna zostać złożona zgodnie z odpowiednim trybem.

Przewodniczący zaproponował, żeby zdjąć obie uchwały z porządku obrad i wniosek ten przeszedł większością głosów.

My prezentujemy uzasadnienia tych uchwał.

Uzasadnienie

Mieczysław Tarnowski (ur. 25 grudnia 1945 roku w Mönchengladbach, Niemcy – zm. 11 maja 1991 roku we Wrocławiu, pochowany na cmentarzu przy ul. Matejki w Wałbrzychu) był działaczem społecznym, związkowym i opozycji demokratycznej w PRL Uznawany jest za niekwestionowanego lidera wałbrzyskiego podziemia „Solidarności”.

Urodził się w rodzinie wywiezionej podczas II wojny światowej na przymusowe roboty do Niemiec. Po wojnie mieszkał w Szczawnie-Zdroju, a następnie w Wałbrzychu. W 1965 roku ukończył Technikum Górnicze w Wałbrzychu i rozpoczął pracę w Kopalni Węgla Kamiennego „Wałbrzych”, awansując z czasem na górnika szybowego. Równocześnie zdobył uprawnienia rolnicze i przez cztery lata prowadził gospodarstwo w Unisławiu Śląskim.

W sierpniu 1980 roku uczestniczył w strajku w kopalni, a we wrześniu wstąpił do NSZZ „Solidarność”. Został członkiem Komisji Zakładowej „S” w KWK „Wałbrzych”, w 1981 roku pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Oddziału Wojewódzkiego związku w Wałbrzychu oraz był członkiem Zarządu Regionu Dolny Śląsk NSZZ „Solidarność”.

29 listopada 1981 roku wyjechał jako przedstawiciel górników w oficjalnej delegacji „S” do Szwajcarii. Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia pozostał za granicą i rozpoczął działalność na rzecz podziemnych struktur związku w kraju. W Zurychu współtworzył biuro „Solidarności”, wyjeżdżał do Norwegii, RFN i Francji, uczestnicząc w spotkaniach i mityngach z pracownikami europejskich zakładów pracy, informując o sytuacji w Polsce oraz organizując pomoc dla środowisk opozycyjnych w Wałbrzychu. Był współorganizatorem zjazdów działaczy i komitetów solidarnościowych oraz uczestnikiem sympozjum ruchów pokojowych w Wiedniu. Utrzymywał się z pracy w prywatnej odlewni aluminium.

W grudniu 1982 roku, uznając że możliwości działania na emigracji się wyczerpały, wezwał (m.in. przez Radio Wolna Europa) działaczy „S” do pozostawania w kraju i sam podjął decyzję o powrocie. W dniu 1 lutego 1983 roku wrócił do Polski. Przed wyjazdem zorganizował w Wiedniu konferencję prasową, uzasadniając swoją decyzję i propagując potrzebę kontynuowania jawnej i konspiracyjnej działalności w kraju.

Po powrocie objął przywództwo podziemnych struktur „Solidarności” w Wałbrzychu (po Jerzym Szulcu). Skonsolidował lokalne środowiska opozycyjne, związał grupy skupione wokół „Niezależnego Słowa” i „Informatora Górniczego”, nawiązał współpracę z Regionalnym Komitetem Strajkowym we Wrocławiu, a także środowiskami podziemia w Warszawie i Gdańsku.

Utworzył Tajną Komisję Oddziałową „S” w województwie wałbrzyskim, organizował wykłady w ramach „Latającego Uniwersytetu”. Był wielokrotnie zatrzymywany i represjonowany. Po uroczystościach 1 maja 1983 roku został zatrzymany,
później kolejne zatrzymania powtarzały się wielokrotnie; dwukrotnie pobito jego syna. Po powrocie z zagranicy domagał się przywrócenia do pracy w KWK „Wałbrzych”. Mimo poparcia załogi dyrekcja odmawiała. Dnia 12 grudnia 1983 sąd pracy nakazał jego zatrudnienie, jednak cztery dni później został aresztowany pod zarzutem kierowania podziemiem i „próby obalenia ustroju”. Przetrzymywany był w Wałbrzychu i Świdnicy bez aktu oskarżenia. Zwolniony dopiero w dniu 7 sierpnia 1984 roku po amnestii.

W następnych miesiącach kierowany był przed kolegia ds. wykroczeń z powodu rzekomego „uchylania się od pracy”, organizowania nielegalnych zgromadzeń i innych zarzutów. Jego dom stał się miejscem spotkań działaczy „S”, które w 1984–1985 nabrały sformalizowanego charakteru i przyciągały m.in. Zbigniewa Romaszewskiego, Józefa Piniora, Lothara Herbsta, Andrzeja Wiszniewskiego czy Wojciecha Myśleckiego. Spotkaniom tym regularnie towarzyszyły rewizje, zatrzymania i wysokie kary finansowe, co zmusiło do ich zawieszenia.

Był współorganizatorem Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii św. Józefa Robotnika w Wałbrzychu. W 1985 podjął pracę w spółdzielni budowlanej, a w 1986 – po rozpoznaniu choroby nowotworowej – przeszedł na rentę.

W grudniu 1987 roku, po utworzeniu Regionalnej Komisji Wykonawczej województwa wałbrzyskiego, został jej przewodniczącym oraz – wraz z Jerzym Langerem – przedstawicielem regionu w RKW Dolny Śląsk powołanym przez Władysława Frasyniuka. Współorganizował ruch „Bez Przemocy – Non violence” i działał w Dolnośląskiej Komisji Praworządności. W 1988 powołał Komitet Obywatelski skupiony wokół swojej osoby, przekształcony następnie w Wyborczy Komitet Obywatelski w kampanii 1989 roku. Był sygnatariuszem wniosku o ponowną rejestrację NSZZ „Solidarność”.

W wyborach 4 czerwca 1989 roku został pierwszym senatorem ziemi wałbrzyskiej. Nawrót choroby uniemożliwił mu dokończenie kadencji. Ostatni raz uczestniczył w pracach parlamentu podczas zaprzysiężenia Lecha Wałęsy 22 grudnia 1990. Zmarł 11 maja 1991 we Wrocławiu.

Rozpracowywany był m.in. przez Wydział V KW MO/WUSW w Wałbrzychu w ramach spraw operacyjnego rozpoznania, kolejno SOR m.in. kryptonim „Emigrant” i „Samuraj”. Uhonorowanie Pana Mieczysława Tarnowskiego zaszczytnym tytułem „Zasłużony dla Miasta Wałbrzycha”, będzie również wyrazem docenienia zaangażowania oraz odwagi opozycji antykomunistycznej w Wałbrzychu.

Uzasadnienie

Józef Zalas urodził się 26 kwietnia 1936 w Łagiewnikach, obecnej dzielnicy Krakowa, to znany wałbrzyski działacz społeczny, związkowy i opozycjonista z okresu PRL. W czasie stanu wojennego był internowany, a na Dolnym Śląsku współtworzył struktury NSZZ „Solidarność”. W sierpniu 1945 roku wraz z rodziną przeniósł się do Wałbrzycha. W 1950 rozpoczął pracę jako zecer w Spółdzielni Wydawniczej Książka i Wiedza. W latach 1957–1982 był zecerem ręcznym i linotypistą w Dolnośląskich Zakładach Graficznych w Wałbrzychu. Od 1958 roku działał w Radzie Zakładowej, był
społecznym inspektorem pracy oraz przewodniczącym Komisji Ochrony Pracy w DZG. W 1971 ukończył Liceum Wieczorowe w Wałbrzychu.

Od września 1980 angażował się w tworzenie NSZZ „Solidarność”. Pełnił funkcję sekretarza Komitetu Założycielskiego w DZG, działał w Komisji Zakładowej oraz Zarządzie Regionu „S” Pracowników Branżowych Przemysłu Poligraficznego we Wrocławiu, jak również w Komisji Krajowej „S” branży poligraficznej w Szczecinie. W 1981 roku wydrukował 50 tys. ulotek pt. Apel, nawołujących do bojkotu prasy kontrolowanej przez komunistyczne władze, postępowanie przeciwko niemu umorzono 29 grudnia 1981 roku.

W dniu 15 grudnia 1981 roku został internowany, przebywał kolejno w aresztach: KW MO w Wałbrzychu, Areszcie Śledczym w Świdnicy oraz ośrodkach odosobnienia w Kamiennej Górze i Głogowie. Zwolniono go 15 czerwca 1982. W styczniu 1983 roku przeszedł na wcześniejszą emeryturę. Był współzałożycielem Komitetu Pomocy Więzionym i ich Rodzinom w Wałbrzychu oraz członkiem Arcybiskupiego Komitetu Charytatywnego we Wrocławiu (1983–1989). Drukował i kolportował wydawnictwa drugoobiegowe, m.in. „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walcząca”, „Tygodnik Mazowsze” i „Biuletyn Małopolski”. W latach 1984-1989 aktywnie działał w Duszpasterstwie Ludzi Pracy przy kościele św. Józefa Robotnika w Wałbrzychu.

W 1985 uczestniczył w głodówce rotacyjnej w krakowskim kościele Narodzenia NMP w Bieżanowie. Służba Bezpieczeństwa wielokrotnie go zatrzymywała i przesłuchiwała.

W latach 1987–1990 pracował w Państwowym Przedsiębiorstwie Uzdrowisk Szczawno-Jedlina-Zdrój. Od 1988 był sekretarzem Komitetu Odnowy Solidarności w przedsiębiorstwie, a od 1989 członkiem Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” oraz przedstawicielem załogi w Radzie Pracowniczej. Współorganizował wałbrzyski oddział Polskiego Towarzystwa Opieki Paliatywnej i objął jego przewodnictwo. Był aktywnym członkiem i wiceprezesem Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w Wałbrzychu oraz współzałożycielem Międzyzakładowej Organizacji Emerytów i Rencistów NSZZ „Solidarność” w tym mieście.

Został odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (przyznany przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę) oraz Medalem 100-lecia Odzyskania Niepodległości Semper Fidelis. Uhonorowanie Pana Józefa Zalasa zaszczytnym tytułem „Zasłużony dla Miasta Wałbrzycha”, będzie również wyrazem docenienia odwagi i zaangażowania opozycji antykomunistycznej w Wałbrzychu.

Twoja reakcja na artykuł?

1
25%
Cieszy
0
0%
Hahaha
0
0%
Nudzi
0
0%
Smuci
0
0%
Złości
3
75%
Przeraża

Czytaj również

Komentarze (3)

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz

Zaloguj
0/1600

Czytaj również

Copyright © 2002-2025 Highlander's Group