Co to jest darowizna?
Definicja darowizny znajduje się w Kodeksie cywilnym. Art. 888 [1] tego aktu prawnego określa ją jako „(…) formę umowy, w której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego, kosztem swego majątku”. Jest to więc sytuacja, w której jedna osoba przekazuje rzecz, która ma wartość materialną, innej, nie pobierając za to pieniędzy.
Przedmiotem darowizny mogą być np.:
• samochód;
• dom, mieszkanie lub inna nieruchomość;
• gotówka;
• papiery wartościowe;
• kosztowności, w tym biżuteria.
Co do zasady, od darowizny należy uiścić podatek.
Kto płaci podatek od darowizny i od czego zależy jego wysokość?
Obowiązek opłacenia podatku spoczywa na osobie obdarowanej, czyli tej, która wzbogaciła się przez otrzymanie danego składniku majątku. A ile wynosi podatek od darowizny? Zależy to przede wszystkim od dwóch czynników. Są to:
• wartość otrzymanej darowizny;
• stopień pokrewieństwa/powinowactwa z osobą, która jest darczyńcą.
Przyjrzyjmy się najpierw podziałowi darczyńców na grupy podatkowe ze względu na stopień pokrewieństwa z obdarowywanym.
Zasadniczo są trzy takie grupy.
Grupa I
Zaliczają się do niej małżonek, zstępni (tj. dzieci, wnuki oraz prawnuki, w tym dzieci przysposobione, a także te, dla których tworzy się rodzinę zastępczą czy ma pod opieką w rodzinnym domu dziecka albo w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej), wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, rodzice zastępczy), zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha oraz teściowie.
Grupa II
Zalicza się do niej: zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów oraz dzieci (w tym dzieci przysposobionych) i innych zstępnych oraz małżonków rodzeństwa małżonka.
Grupa III
W grupie III znajdują się osoby niewymienione powyżej, a więc, mówiąc prościej – te, które są niespokrewnione z obdarowanym.
Ile wynosi podatek od darowizny
Podatek od darowizny jest uzależniony od stopnia pokrewieństwa z obdarowanym. I tak:
• dla grupy I podatek opłaca się od wartości powyżej 9 637 zł i wynosi on 3% do wartości darowizny 10 278 zł, dla kwoty z przedziału 10 278-20 556 zł to 308,30 zł + 5% od nadwyżki powyżej dolnego limitu, a gdy wartość przekroczy 20 556 zł, jest to 822 20 zł + 7% wartości nadwyżki powyżej tej kwoty;
• dla grupy II przedziały przedstawiają się podobnie, ale wysokość podatku wynosi odpowiednio: 7% do 10 278 zł, 719,50 zł + 9% powyżej 20 556 zł oraz 1644,54 zł+ 12% powyżej tej kwoty;
• dla grupy III progi wynoszą odpowiednio: 12% do 10 278 zł, 16% między 10 278 a 20 556 zł i 20% od wartości powyżej tej ostatniej kwoty.
Warto przy tym pamiętać, że zastosowanie znajduje tutaj kwota wolna od podatku, która wynosi 9 637 zł dla I grupy, 7 276 zł dla II grupy i 4 902 zł dla grupy III.
Prawo wyróżnia również grupę 0 – zaliczają się do niej: małżonek, zstępni, wstępni, rodzeństwo, pasierbowie oraz ojczym i macocha. Jeśli chcesz przekazać darowiznę jednej z tych osób, możesz to zrobić bez uiszczania podatku. Należy spełnić jeden, prosty warunek: jeśli wartość jednej darowizny bądź kilku darowizn na przestrzeni 5 lat od jednego darczyńcy z grupy 0 przekroczy wartość 9 637 zł, należy zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy. Służy temu formularz SD-Z2. Dopełnienie tego obowiązku zwalnia od konieczności zapłaty podatku. Warto więc o tym pamiętać!
