– To dla nas historyczna chwila i ważny etap największego od 50 lat remontu w Zamku Książ. Reprezentacyjnym salonom na pierwszym piętrze przywracany jest splendor z czasów księżnej Daisy – mówi prezeska Dorota Karolewska.
Oryginały wielkoformatowych, osiemnastowiecznych płócien autorstwa Antona Felixa Schefflera powstały w 1732 roku na zamówienie hrabiego Konrada Ernesta Maksymiliana von Hochberga do wybudowanej kilka lat wcześniej nowej, barokowej Sali w portyku wschodnim. Są to:
Jowisz i Junona oraz personifikacje czterech pór roku i etapów ludzkiego życia (dzieciństwo, młodość, dojrzałość, starość).
Jowisz strącający Saturna i personifikacje czterech epok historii ludzkości (złotej, srebrnej, brązowej i żelaznej).
Przez 213 lat olejne obrazy wisiały nad przejściami amfiladowymi w Sali Maksymiliana. „Personifikacje czterech pór roku z Jowiszem i Junoną” nad wejściem do Salonu Czerwonego (obecnie Biały), a „Personifikacje czterech epok z Jowiszem strącającym Saturna” nad wejściem do Salonu Zielonego.
Zaginęły w końcu lub tuż po zakończeniu II wojny światowej. Ich los do dziś pozostaje nieznany, ale według dużego prawdopodobieństwa zostały wywiezione do Związku Radzieckiego. Obrazy stanowiły integralny element programu ideowego dekoracji barokowej części zamku w tym dziedzińca honorowego i Sali Maksymiliana, bazującego na wątkach z „Metamorfoz” Owidiusza. Wraz z plafonem malarskim tego samego autora, a także przedstawieniami na głowicach pilastrów oraz rzeźbami na dziedzińcu honorowym – wszystkie te elementy tworzyły spójną narrację nawiązującą do symboliki cykliczności i zmienności.
Przez osiemdziesiąt lat pustka po niemal pięciometrowych płótnach stanowiła widoczną ranę okaleczonego wnętrza, uniemożliwiającą pełne zrozumienie programu artystycznego wystroju sali będącej najlepiej zachowanym świeckim wnętrzem doby późnego baroku na Śląsku. Rozważano różne scenariusze wypełnienia pustki w celu uzupełnienia narracji, a jednocześnie uniknięcia efektu fałszowania historii. W porozumieniu z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, odrzucono koncepcję wykonania wielkoformatowych wydruków, z uwagi na rażący kontrast jakościowy pomiędzy drukiem, a kunsztownym wystrojem sali obejmującym elementy malarskie, marmoryzacje, rzeźby czy sztukaterie. Wreszcie zapadła decyzja o zleceniu namalowania kopii konserwatorskich, o poprawnym wyrazie plastycznym, jednak nie stanowiących rekonstrukcji oryginałów z uwagi na potrzebę zachowania narracji o wojennych i powojennych losach zamku. Kopie zostały zaopatrzone w stosowne opisy na płótnach, w łatwo identyfikowalnych miejscach.
Kopie wykonano na podstawie zachowanej dokumentacji fotograficznej wykonanej w 1943 roku na zlecenie Günthera Grundmanna, konserwatora zabytków prowincji śląskiej. Ich cyfrową koloryzację przeprowadził Wojciech Szponar, pod nadzorem merytorycznym dra hab. Andrzeja Kozieła, prof. Uniwersytetu Wrocławskiego, wybitnego znawcy twórczości F. A. Schefflera. Profesor Kozieł jest także autorem programu prac na wykonanie kopii, który został zaakceptowany przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, w osobie pani Anny Nowakowskiej, kierowniczki delegatury wałbrzyskiej, która sprawowała także bieżący nadzór nad postępem prac wraz z autorem programu.
Zbigniew Jarek jest artystą malarzem i kopistą należącym od ponad trzydziestu lat do Związku Polskich Artystów Plastyków. Od ponad pięćdziesięciu lat tworzy kopie obrazów na zamówienie różnych środowisk, instytucji, kościołów oraz osób prywatnych w Polsce i za granicą. Dzięki bardzo dobrej znajomości tradycyjnych i współczesnych technik malarskich z powodzeniem kopiuje dzieła mistrzów dawnego malarstwa od średniowiecza aż po XX wiek (m.in. Jana i Huberta van Eyck, Jeana Fouqueta, Albrechta Dürera, Rafaela Santi, Petera Brueghela Starszego, Petera Paula Rubensa, Estebana Murilla, François Bouchera, Jana Matejki i Henryka Siemiradzkiego). O wysokiej klasie dzieł wykonywanych przez Zbigniewa Jarka najlepiej świadczy fakt, iż to właśnie on wygrał ogólnopolski konkurs na wykonanie kopii portretów osób zasłużonych dla wrocławskich jezuitów i Uniwersytetu Wrocławskiego, skradzionych z Auli Leopoldyńskiej w nocy z 4 na 5 czerwca 1997 roku. W rezultacie w latach 1998–2001 namalował kopie czterech portretów: papieża Urbana VIII, hrabiego Johanna Heinricha Casimira Karmera, cesarza Ferdynanda II i cesarza Ferdynanda III, które obecnie wiszą w Auli Leopoldyńskiej w miejscu skradzionych dzieł.
